John Gottman, amerykański psycholog, odkrył cztery kluczowe czynniki, który pozwalają na przewidzenie rozpadu związku.
Zgodnie z jego badaniami, występowanie pewnych zachowań – zwłaszcza jednocześnie – jest niemal pewnym sygnałem, że para zmierza w kierunku rozstania. Gottman wyróżnił w swoim modelu cztery najważniejsze czynniki potencjalnego rozwodu.
Są to: krytycyzm, pogarda, zachowania defensywne oraz unikanie.
Krytycyzm, to nie tylko zwracanie uwagi na zachowania partnera lub partnerki, ale przede wszystkim ich ostre krytykowanie w sposób atakujący i obraźliwy. W tego typu sytuacjach, krytykująca osoba nie odnosi się jedynie do konkretnych zachowań, lecz negatywnie ocenia również całą osobowość partnera, np. poprzez użycie fraz „bo ty zawsze” lub „bo ty nigdy”.
Pogarda, według Gottmana, jest najbardziej destrukcyjnym aspektem związków. Objawia się ona poprzez wyśmiewanie, bagatelizowanie lub używanie przezwisk wobec partnera, a także przez negatywne gesty i mowę ciała, takie jak częste przewracanie oczami. Pogarda wobec drugiej osoby powoduje, że ta zaczyna odczuwać brak wartości, co w efekcie prowadzi do poważnych problemów emocjonalnych.
Zachowania defensywne sprowadzają się do unikania odpowiedzialności za swoje błędy i przerzucania winy na drugą osobę. Osoba stosująca tego typu zachowania odbiera jakąkolwiek krytykę jako nieuzasadniony atak i próbuje bronić się poprzez wybielanie swojego zachowania lub odczuć. Często też domaga się szczególnego traktowania lub porównuje swoją sytuację z innymi, aby zminimalizować znaczenie swojego błędu.
Ostatnim czynnikiem jest unikanie lub ignorowanie partnera i odmowa jakiejkolwiek komunikacji. W tego typu sytuacjach jedna ze stron wycofuje się i unika kontaktu, często pojawiają się wówczas obsesyjne lub rozpraszające zachowania.
Wszystkie powyższe problemy można próbować rozwiązać
Jednak wymaga to poświęcenia i pracy z obu stron. Warto jednak zauważyć, że fakt wystąpienia powyższych zachowań nie zawsze prowadzi do rozstania, a liczba rozwodów w Polsce – mimo stosunkowo wysokiej – jest niższa niż w niektórych innych krajach.
Ile rozwodów w Polsce na tle Europy i USA
Według danych Eurostatu za 2020 rok, Polska znajduje się wśród krajów o stosunkowo niskim wskaźniku rozwodów. W Polsce wskaźnik ten wyniósł 1,9 rozwodu na 1000 ludności, co plasuje Polskę na 3. miejscu pod względem najniższego wskaźnika rozwodów w Europie, za Maltą (0,7) i Włochami (1,3).
W porównaniu do innych dużych krajów europejskich, Polska ma niższy wskaźnik rozwodów niż Francja (2,2), Wielka Brytania (2,8), Niemcy (2,4) i Hiszpania (2,2).
W USA wskaźnik rozwodów wynosił około 2,7 rozwodu na 1000 ludności w 2020 roku. Jednakże, poziom ten może się różnić w zależności od stanu – w niektórych stanach USA, takich jak Nevada, wskaźnik ten jest znacznie wyższy.
Warto zauważyć, że wskaźnik rozwodów może być zależny od wielu czynników, takich jak kultura, religia, poziom wykształcenia i wiek małżonków. Niemniej jednak, wydaje się, że Polska ma stosunkowo niski poziom rozwodów na tle innych krajów europejskich i USA.
Gdzie na świecie najłatwiej i najtrudniej o rozwód
Kraje w których trudno o rozwód:
• Filipiny: w kraju tym, który jest katolicki i gdzie rozwód jest uważany za grzech, proces rozwodowy jest bardzo trudny i długi. Istnieją pewne wyjątki, np. jeśli małżonek dopuścił się przemocy lub niewierności, ale w większości przypadków rozwód jest niedostępny.
• Włochy: w tym katolickim kraju rozwód był nielegalny do 1970 roku, a obecnie wymaga wykazania się przyczynami uzasadniającymi rozwiązanie małżeństwa, takimi jak zdrada, przemoc, uzależnienie od alkoholu lub narkotyków. Procedura rozwodowa jest również dość długa i kosztowna.
• Chiny: w Chinach do niedawna rozwód był również bardzo trudny do uzyskania, jednak w 2020 roku zmieniono przepisy, które umożliwiły małżonkom uzyskanie rozwodu za zgodą obu stron. Wciąż jednak istnieje szereg wymogów i ograniczeń, które utrudniają ten proces.
Kraje, w których rozwody są łatwe i częste:
• Stany Zjednoczone: w USA rozwód jest stosunkowo łatwy do uzyskania i nie wymaga wykazania konkretnych przyczyn, poza tym że małżonkowie chcą się rozwieść. Procedury są stosunkowo krótkie i niedrogie, a wiele stanów umożliwia nawet tzw. rozwody bez winy, czyli bez konieczności wykazywania winy jednego z małżonków.
• Szwecja: w tym kraju rozwód jest stosunkowo łatwy do uzyskania, a procedury są stosunkowo krótkie i tanie. Wymagana jest tylko jedna przyczyna – brak szans na pojednanie. Ponadto w Szwecji małżonkowie nie muszą podawać żadnych szczegółów dotyczących swojego życia prywatnego, a informacje na temat rozwodu są poufne.
• Rosja: w Rosji proces rozwodowy jest stosunkowo prosty i wymaga wykazania tylko jednej przyczyny – chęci jednego z małżonków do rozwodu.
A Wy co sądzicie o rozwodach? Podzielcie się swoją opinią w komentarzach.