Mój dyrektor w korporacji, psychopata. Czy „normalni” ludzie nie awansują, a na szczyt wspinają się tylko osoby dyssocjalne?

Przychodzimy do pracy, siadamy przy biurku, i zaczynamy wykonywać… te same czynności od 10 lat. Na mamy innych widoków, perspektywy awansu, po prostu musimy zrobić swoje i otrzymać za to niewysokie wynagrodzenie. Przez chwilę rozmyślamy o naszym nieciekawym położeniu i wtedy wchodzi ON (względnie ONA). Zaczynał razem z nami, nie był bardziej bystry, nie był lepszym specjalistą, nie miał lepszego wykształcenia, a mimo to on został dyrektorem, bo najszybciej piął się po szczeblach korporacyjnego awansu. A przy okazji, od pierwszego dnia znajomości, uważaliśmy go (względnie ją), za stuprocentowego manipulanta i psychopatę! Jak to możliwe, że taki człowiek zrobił karierę, a my wciąż tkwimy w miejscu? PANpsycholog.pl wyjaśnia.

Jaki jest psychopata? Jakie stosuje metody i środki?

Terminy „psychopata” czy „osobowość psychopatyczna” nie wynikają z silnie ujednoliconej teorii czy koncepcji, natomiast są powszechne, zarówno w języku specjalistycznym jak również popularnym, szczególnie w kulturze (termin powiązany, ale obejmujący szersze zagadnienie, to osobowość dyssocjalna (amoralna, antysocjalna, asocjalna, psychopatyczna, socjopatyczna) – omówię je w innym artykule). Określa osoby zachowujące się często w sposób antyspołeczny i wykazujące wysoki stopień dysocjacji.

CZYTAJ RÓWNIEŻ W SERWISIE PANPSYCHOLOG.PL

W rozumieniu popularnym, utrwalonym również w kulturze, psychopata odrzuca normy moralne i społeczne, dąży do gratyfikacji i spełnienia własnych potrzeb (często sprzecznych z porządkiem społecznym) za wszelką cenę, nie liczy się z uczuciami innych i sam jest pozbawiony uczuć. Psychopata jest inteligentny, świetnie planuje, spełnia cele i nieraz dokonuje czynów zabronionych przez prawo. Psychopaci potrafią dosonale ukrywać swoją prawdziwą naturę. Człowiek o osobowości psychopatycznej kalkuluje, jest zimnym strategiem, spełnia swoje cele oraz zachcianki, wielu z nich nie cofa się nawet przed czynami zabronionymi przez prawo. Chyba, że ograniczają ich normy, zgodnie z którymi ewentualne działania mogą się zakończyć przykrymi konsekwencjami. Psychopata nie bierze pod uwagę uczuć i potrzeb innych ludzi. Lekceważy autorytety i za nic ma normy. Podstawową metodą w jego arsenale jest kłamstwo, ale nieraz sięga również po bardziej drastyczne środki.

Dlaczego psychopaci zostają dyrektorami?

Czy osoby o cechach psychopatycznych z większym prawdopodobieństwem awansują w strukturach korporacyjnych, a także w innych firmach. To co dotychczas było często powtarzaną „mądrością ludową”, albo solidnie ugruntowaną hipotezą, teraz zyskało potwierdzenie w badaniach. Uczeni z Uniwersytetu w Bonn przeprowadzili procedury badawcze na pracownikach i współpracownikach różnych firm. Osoby reprezentujące tzw. osobowość psychopatyczną zdefiniowali jako te, które są chciwe, niesprawiedliwe, nie cechuje ich skromność i mówią nieprawdę. Takie osoby określono mianem ludzi toksycznych.

Toksyczny model kariery

Sukces ludzi toksycznych okazał się być prawidłowością. Jak to możliwe? W pewnym sensie okazuje się to nawet oczywiste. Toksyczny pracownik/ osobowość psychopatyczna, postępuje strategicznie, manipuluje, w relacjach z innymi nie ulega emocjom, bo ich nie rozumie, tylko uprawia politykę – czasem przypodobania się odpowiednim ludziom, czasem grożenia i zastraszania innych. Otrzymuje dzięki temu wysokie oceny od przełożonych. Ich sukces jest więc wypadkową umiejętności społecznych.

CZYTAJ RÓWNIEŻ W SERWISIE PANPSYCHOLOG.PL

#archetyp #buddyzm #cień #COVID-19 #depresja #dusza #dyskryminacja #dzieci #emocje #featured #feminizm #implicite #intelekt #introspekcja #intuicja #jung #kobiety #lęk #metafora #metafory #miłość #myślenie #mężczyźni #nieświadomość #pandemia #poradnik #porady #poznanie #praca #psyche #psychoanaliza #psychologia #relacje #rozwój #stres #szczęście #szkoła #uchodźcy #uczeniesie #ukraina #umysł #wojna #zaburzenia #świadomość kobiecość

Można powiedzieć, że jedną z ważnych składowych sukcesu firmy są właściwe kontakty między pracownikami i dobre relacje w pracy. Oczywiście osoby, które podchodzą do takich relacji uczciwie i z właściwą motywacją oraz odpowiednią efektywnością, są prawdziwym skarbem dla pracodawcy. Ale potrzeby tego ostatniego psychopata również doskonale rozumie i stara się prezentować siebie w taki sposób, że sprawia wrażenie, jakby był liderem spełniania oczekiwań. W rzeczywistości może być nierzetelny, nieuczciwy, a także prezentować różne „ciemniejsze” odsłony zachowań i postaw.

Jak kontrolować i zapobiegać karierom psychopatów

W powstrzymanie toksycznej kariery czasem angażują się sami koledzy i koleżanki z zespołu, jednak jest to zagadnienie ważkie przede wszystkim z punktu widzenia menedżera. Ten ostatni winien się przede wszystkim skupić na wydajności zespołu (nie tylko na wykonywanie zadań). Najważniejsze jest oddzielenie oceny jakości czyjejś pracy, jego wydajności, od wrażenia, które wywołuje jego sposób bycia i osobowość. Nie jest to łatwe, bowiem skupianie na siebie uwagi, przyciąganie do siebie innych jest ważnym komponentem przywództwa w wielu obszarach – przede wszystkim trzeba tu wymienić marketing i sprzedaż. Zatem przed menedżerami niełatwe zadanie, ale to nic nadzwyczajnego. Nikt nie twierdzi, że praca menedżera należy do łatwych.

Osobowość ciemnej triady

Ciemna triada, to zespół cech osobowości obejmujący makiawelizm, narcyzm i psychopatię. Nazywa się je „ciemnymi” z powodu ich szkodliwych właściwości. Osoby o wysokim poziomie tych cech częściej popełniają przestępstwa, wywołują niepokój społeczny i są przyczyną poważnych problemów dla organizacji, zwłaszcza jeśli zajmują stanowiska kierownicze. Osoby te łączy też brak empatii, bezduszność i egoizm, przedmiotowy stosunek do ludzi, tendencja do manipulacji interpersonalnej i eksploatacji partnerów.

Jasna triada: humanizm, kantyzm i wiara w ludzkość

Nazwa „ciemna triada” (ang. dark triad) została wprowadzona przez psychologów Delroya Paulusa i Kevina Williamsa, jako określenie dla trzech właściwości dyspozycyjnych, które są społecznie niepożądane, lecz stanowią przejaw „normalnej” zmienności w obrębie osobowości. Istnieje też koncepcja ciemnej tetrady. Niektórzy badacze zasugerowali rozszerzenie ciemnej triady, aby zawierała czwartą ciemną cechę. Najczęstszym dodatkiem jest codzienny sadyzm (ang. everyday sadism), definiowany jako przyjemność płynąca z okrucieństwa. Jakkolwiek sadyzm jest silnie skorelowany z ciemną triadą, naukowcy wykazali, że sadyzm prognozuje antyspołeczne zachowania wykraczające poza ciemną triadę. Jako uzupełnienie proponowano również zaburzenie osobowości borderline i podejmowanie ryzyka. Zainspirowany ciemną triadą Scott Barry Kaufman zaproponował wprowadzenie tzw. jasnej triady cnót osobowości: humanizm, kantyzm i wiara w ludzkość. Osoby, które osiągają wysokie wyniki w zakresie cech jasnej triady, zgłaszają również wyższe poziomy: religijności, uduchowienia, satysfakcji życiowej, akceptacji innych, przekonania, że oni i inni są dobrzy, współczucia, empatii, otwartości na doświadczenie i sumienności.

CZYTAJ RÓWNIEŻ W SERWISIE PANPSYCHOLOG.PL

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *