Ciemna triada i internet. O osobowości społecznie niepożądanej w nowych czasach

Niedawne badanie opublikowane w Communication Research Reports sugeruje, że cechy osobowości ciemnej triady mogą wpływać na nasze postrzeganie i inicjowanie negatywnych zachowań w Internecie. Badanie wykazało, że osoby wykazujące kompulsywne korzystanie z Internetu osiągają wyższe wyniki w zakresie makiawelizmu i psychopatii, a osoby o wyższych parametrach autoprezentacji w Internecie osiągają wyższe wyniki w zakresie narcyzmu.

Wielka ekspansja i rozwój mediów społecznościowych doprowadziły m.in. wzrostu liczby negatywnych interakcji w Internecie. Badacze John Petit i Nick Carcioppolo sugerują, że pewne problematyczne zachowania w sieci odzwierciedlają cechy osobowości tzw. „ciemnej triady” makiawelizmu, narcyzmu i psychopatii. Makiawelizm, który charakteryzuje się zimnymi i manipulacyjnymi tendencjami, został powiązany z agresją online. Narcyzm, który wiąże się z wyolbrzymionym poczuciem siebie, został powiązany z samouprzedmiotowieniem w mediach społecznościowych. Wydaje się, że psychopatia, która charakteryzuje się impulsywnością i brakiem empatii, koreluje z zachowaniami związanymi z trollingiem online.

Badacze byli zainteresowani zbadaniem tematu, ponieważ uważali, że konieczne jest przedstawienie w kontekście akademickim, jak ciemne cechy osobowości, takie jak narcyzm, psychopatia i makiawelizm, przenikają nasze zachowania komunikacyjne w Internecie. Motywacją dla badaczy była również rosnąca polaryzacja w dyskursie politycznym online, a także pojawienie się skupionych wokół internetu grup antagonistycznych.

Badacze zasugerowali, że wyjaśnienie związku między cechami ciemnej triady a zachowaniem w Internecie może pomóc naukowcom zrozumieć procesy psychologiczne stojące za negatywnymi zachowaniami ujawnianymi w sieci. Uczestnicy badania wypełnili 27-punktową skalę ciemnej triady, a także zostali ocenienie pod względem 6 typów zachowań komunikacyjnych. Oceniane zachowania online obejmowały kompulsywne korzystanie z Internetu, reakcję psychologiczną, postrzeganą anonimowość w Internecie, przywództwo, zaufanie do mediów i zachowania autoprezentacyjne.

Badacze odkryli, że pewne zachowania online były rzeczywiście powiązane z cechami ciemnej triady. Po pierwsze, cechy psychopatii i makiawelizmu były związane z silniejszymi kompulsjami internetowymi. Kompulsywne korzystanie z internetu może obejmować utratę kontroli nad korzystaniem z internetu oraz poczucie wycofania się w trybie offline. Odkrycie jest zgodne z wcześniejszymi badaniami wykazującymi, że osoby z cechami psychopatii i makiawelizmu cechuje niekontrolowana impulsywność.

Co więcej, psychopatia i makiawelizm były również związane z większą reaktywnością psychologiczną. Reakcja psychologiczna odnosi się do podniecenia, którego doświadcza dana osoba, gdy czuje, że jakiś aspekt jej wolności jest odbierany. Naukowcy są przekonani, że większa reakcja może pomóc wyjaśnić, dlaczego niektórzy ludzie są bardziej skłonni do negatywnej oceny treści medialnych i agresywnych demonstracji w Internecie.

Badani, którzy byli bardziej narcystyczni, cechowali się silniejszą tendencją do przewodzenia i zachowań autoprezentacyjnych, co jest zgodne z badaniami pokazującymi, że narcyzi częściej aktualizują swoje zdjęcia i statusy w mediach społecznościowych niż ich koledzy.

Wreszcie stwierdzono, że płeć moderuje związek między narcyzmem a autoprezentacją online, a także związek między narcyzmem a postrzeganą anonimowością. W szczególności wyniki pokazały, że kobiety z wysokim stanem narcyzmu miały większą skłonność do prezentowania się pozytywnie i postrzegały siebie jako mniej anonimowe w mediach społecznościowych.

Głównym przesłaniem, które można wynieść z badania, jest to, że cechy osobowości ciemnej triady są bardzo złożonymi konstrukcjami, które działają w jeszcze bardziej złożonym środowisku online.

Kompulsywne zachowanie w Internecie są powiązane z psychopatią (np. antyspołeczne zachowania i impulsywność) i makiawelizmem (np. oszustwa i strategiczna manipulacja), co oznacza, że ​​osoby z tymi cechami są bardziej skłonne do angażowania się w kompulsywne i uzależniające zachowania w Internecie.

Bez odpowiedzi pozostaje pytanie, a jest niezmiernie ważne, w dobie wszechobecnej polaryzacji postaw i hejtu, w jaki sposób popularne i odpowiednie platformy internetowe, takie jak Facebook czy Twitter zniechęcają lub promują wyrażanie cech ciemnej triady?

Jeszcze o samej ciemnej triadzie – tytułem wyjaśnienia. Ciemna triada, to zespół cech osobowości obejmujący makiawelizm, narcyzm i psychopatię. Nazywa się je „ciemnymi” z powodu ich szkodliwych właściwości. Osoby o wysokim poziomie tych cech częściej popełniają przestępstwa, wywołują niepokój społeczny i są przyczyną poważnych problemów dla organizacji, zwłaszcza jeśli zajmują stanowiska kierownicze. Osoby te łączy też brak empatii, bezduszność i egoizm, przedmiotowy stosunek do ludzi, tendencja do manipulacji interpersonalnej i eksploatacji partnerów.

Nazwa „ciemna triada” (ang. dark triad) została wprowadzona przez psychologów Delroya Paulusa i Kevina Williamsa, jako określenie dla trzech właściwości dyspozycyjnych, które są społecznie niepożądane, lecz stanowią przejaw „normalnej” zmienności w obrębie osobowości. Istnieje też koncepcja ciemnej tetrady. Niektórzy badacze zasugerowali rozszerzenie ciemnej triady, aby zawierała czwartą ciemną cechę. Najczęstszym dodatkiem jest codzienny sadyzm (ang. everyday sadism), definiowany jako przyjemność płynąca z okrucieństwa. Jakkolwiek sadyzm jest silnie skorelowany z ciemną triadą, naukowcy wykazali, że sadyzm prognozuje antyspołeczne zachowania wykraczające poza ciemną triadę. Jako uzupełnienie proponowano również zaburzenie osobowości borderline i podejmowanie ryzyka.

Zainspirowany ciemną triadą Scott Barry Kaufman zaproponował wprowadzenie tzw. jasnej triady cnót osobowości: humanizm, kantyzm i wiara w ludzkość. Osoby, które osiągają wysokie wyniki w zakresie cech jasnej triady, zgłaszają również wyższe poziomy: religijności, uduchowienia, satysfakcji życiowej, akceptacji innych, przekonania, że oni i inni są dobrzy, współczucia, empatii, otwartości na doświadczenie i sumienności.

2 komentarze do “Ciemna triada i internet. O osobowości społecznie niepożądanej w nowych czasach”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *