Psyche, świadomość, Nieświadomość i… dusza według Carla GUSTAVA JUNGA

Psyche, to dla Junga nie tylko to, co powszechnie, w ramach realizacji psychologii potocznych, określane jest mianem duszy (w tym Jung widzi tylko ograniczony zespół funkcjonalny). Punktem wyjścia dla rozumienia koncepcji Junga, a zatem punktem wyjścia dla rozumienia intuicji według Junga jest psyche jako całość, totalność, kompletność. Psyche to całość procesów psychicznych, świadomych i nieświadomych. Psyche, to zatem dwie dopełniające się i przeciwstawne sfery, świadomości i tak zwanej nieświadomości. Co jednak ważne u Junga, chcąc pozostać w zgodzie z jego koncepcją nie powinno się tracić w szczegółowych rozważaniach owego całościowego kontekstu. „Ja” ma udział zarówno w świadomości i nieświadomości. Trzeba dodać, że rozumienie świadomości w koncepcji Junga jest nieco odmienne od współcześnie prowadzonych rozważań nad świadomością. Obszerniejsze omówienie tych różnic znajdzie miejsce w kolejnych podrozdziałach. Carl Gustav Jung przyjmuje, że „ja” leży pomiędzy tymi sferami – świadomością i nieświadomością. Linia – granica między świadomością i nieświadomością się przesuwa. Im większy wpływ świadomości na Ja, tym mniejszy wpływ nieświadomości– zespół wyobrażeń, który stanowi centrum mojego pola świadomości i który zdaje się posiadać wysoki poziom ciągłości i tożsamości, Ja to podmiot świadomości.

Świadomość – Ego – to, sięgając po metaforę strukturalną, niewielka część całej psyche, może otaczać i podtrzymywać ją, przystosowuje nas do rzeczywistości; funkcja lub działalność, która utrzymuje związek treści psychicznej z Ja (Jung, 1997). Doświadczenie musi przejść przez Ja, żeby zostało dostrzeżone. Ego zatem to świadoma psychika, składa się z uświadomionych spostrzeżeń, wspomnień, myśli i uczuć. Jest odpowiedzialne za poczucie tożsamości i ciągłości, ale nie za rzeczywistą ciągłość psyche, bo za to odpowiada nieświadomość, jednostka traktuje je jako centrum własnej świadomości. Nieświadomość jest podstawą psyche, większość czasu śpimy, marzymy, dzieci rozpoczynają życie w stanie nieświadomości (stan pierwotny) i później docierają do stanu świadomości. Nieświadomość reaguje w danych sytuacjach w sposób typowy, wynikający z doświadczenia ludzkości, ale odpowiadający koniecznością i prawidłom wewnętrznego życia człowieka, umożliwia to przyjęcie postawy adekwatnej, zgodnej z totalnością psyche.

Nieświadomość według Junga dzieli na dwa rodzaje. Nieświadomość indywidualna – są to treści, które zostały odsunięte, nasza świadomość może zmieścić bardzo niewiele treści, pozostałe treści, „zapomniane, wyparte, podświadomie zauważone, pomyślane, odczute.” Nieświadomość zbiorowa to są treści, które wynikają z odziedziczonej możliwości funkcjonowania psychicznego w ogóle, mianowicie z odziedziczonej struktury mózgowej. Jest to, inaczej mówiąc, typowy dla ludzkości, właściwy jej od czasów pierwotnych sposób reagowania na powszechne ludzkie sytuacje (Jacobi, 1997). „Dzięki nieświadomości Psyche nie podlega ograniczeniom czasu i przestrzeni. Nieświadomość przejawia się w taki sposób, jak gdyby znajdowała się poza czasem i przestrzenią” (Jung, 1997).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *